کوثر وجود ۲۱

واژه جامع

ربنا انک جامع الناس لیوم لا ریب فیه انه لا یخلف المیعا د (آل عمران/۹)

پروردگارا البته تو همه مردم را در روزی که هیچ شک و شبه ه­ای در آن نیست جمع می­کنی و البته الله هرگز در وعده تخلف نمی­کند.

 واژه (جامع) اسم فاعل از (ج ـ م ـ ع) به معنای گردآوری است. جامع از اسمای نیکوی خداوندی است که همه اجزاء را جمع کرده و هر موجودی را به شکل مخصوص خود در نهایت زیبایی و استحکام آفریده است و هر چیز را در جای خود با نظم و انسجام خاص قرار داده است. او حقّاً جامع الناس است چون در قیامت در حضور او، فرشتگان و هر امتی با پیامبر و امام خود در صحرای محشر جمع و حاضر می­شوند تا به حساب آن­ها رسیدگی شود.

این نام مبارک دوبار در آیات الهی ذکر شده است.

  کوثر وجود   (۲۲) 

«توّاب»

وَاتَّقُوا اللهَ إنَّ اللهَ تَوَّابُ رَّحِیمٌ

و از خدای خود پروا کنید که او بسیار توبه پذیر و مهربان است.

واژه توّاب از (ت ـ وـ ب) و مبالغه در قبول توبه و به معنای توبه پذیر است. توّاب نام مبارک خداوندی است که نسبت به بندگان خود رحمت خاص دارد و توبه آنها را میپذیرد و صدقات آنها را قبول میکند  و خود توفیق توبه را به آنها عطا میکند.

انسانی که بعد از گناه چشم میگشاید و دوری از پروردگار خود را احساس کرده و با حسرت و پشیمانی دوباره به سوی او رو میآورد خدای توّاب و توبه پذیر با توجه خاص و شادی از بازگشت  بنده، گناه او را میبخشد و او را به بارگاه خود می پذیرد. چه او کریم کریمان و مهربانترین مهربانان است. این نام مبارک ۸ بار در آیات الهی به کار رفته و به جز یک مورد  همگی در کنار نام مبارک رحیم است. چه رحمت و توجه خاص او به بندگان زمینه پذیرش توبهی، توبه کنندگان است.

کوثر وجود ۲۳

حکیم

فَاعلَموا أَنَ اللهَ عَزیزٌ حَکیم ٌ(بقره / ۲۰۹)

واژه حکیم از (ح ـ ک ـ م) یعنی صاحب حکمت، عالم و دانشمند و در معنای حکیم علاوه برعلم و دانایی جنبه­های عملی و استحکام در فعل نیز منظور است و به معنای شخص محکم کار نیز تعبیر شده است.

نام نیکوی حکیم از اسمای حسنای الهی و برازنده پروردگاری است که با تدبیر و علم و حکمت خود هدف معینی از آفرینش جهان هستی و همه مخلوقات خود دارد. او با علم و دقت و محکم کاری خود نظم و ترتیب و انسجامی در جهان به وجود آورده است که علم و عقل هر دانا و حکیمی را متحیر قدرت خود نموده است.

نام نیکوی حکیم ۸۱ بار در آیات الهی تکرار شده است. علاوه بر خداوند، قرآن را نیز به خاطر آیات محکم و تغییر ناپذیرش حکیم گویند و در قرآن مجید حکمت جایگاه خاص دارد. در آیات متعدد هدف از رسالت پیامبران آموزش کتاب و حکمت، به منظور تزکیه و تعلیم و تربیت بشر ذکر شده است.( بقره / ۱۲۹)

همچنین می­فرماید: خدا به هر کس که بخواهد حکمت عطا می­کند و هر کس را که حکمت داد قطعاً خیر کثیر عطا کرده است.( بقره / ۲۶۹)

حضرت لقمان نمونه قرآنی مردی است که خداوند به او حکمت عطا کرده و خداوند در سوره لقمان خصوصیات این حکیم فرزانه و توصیه­های او به فرزندش را بیان نموده است. شاید از مجموعه این آیات بتوان دریافت که حکمت، علمی لدنی و خدادادی است که بدون تعلیم و تعلم تنها از جانب خداوند به قلب مؤمن عطا می­شود و این نور پیوسته راهنمای او در تشخیص حقّ و باطل است.

کسی که به دو نام مبارک حکیم و علیم مداومت نماید و برای او مهمی باشد خدا مطلب و مهم او را برطرف می­گرداند. همچنین دو نام مبارک (حفیظ و حکیم) چنین است.( سیر و سلوک بانوامین ص ۳۵۷)

کوثر وجود ۲۴

حَلیم

وَاللهُ غَنیٌ حَلیمٌ (بقره / ۲۶۳)

والله بی نیاز و بردبار است.

واژه حلیم از(ح ـ ل ـ م) ضد غضب است و عبارت است از اطمینان نفس به حیثی که قوه غضب به آسانی او را حرکت ندهد و مکاره روزگار او را به زودی مضطرب نگرداند.( معراج السعاده ص ۱۹۱     )

حلیم از اسماء حسنای الهی است. این نام نیکو برای خداوندی است که در مجازات و مؤاخذه عجله نمی­کند بلکه کار او پوشاندن عیب­ها و بخشیدن گناهان است. این نام مبارک ۱۱ بار در آیات الهی تکرار شده است و بیشتر همراه  نام­های نیکویی چون علیم، شکور و غفور آمده است. پروردگار تو چون علیم و داناست و قدردان و آمرزنده، پس حلیم است و بر خطای بندگان خود مدارا می­کند و آنان را می­بخشد. علاوه بر ذات اقدس خداوند حضرت ابراهیم نیز دوبار در قرآن مجید با وصف حلیم ستوده شده است.

کوثر وجود ۲۵

حَیّ

وَتَوَکَّل عَلی الحیّ الَذی لایَموتُ وسَبح بحمده (فرقان/۵۸)

برخداوند زنده و پاینده­ای که هرگز فنا نپذیرد توکل کن و حمد و تسبیح او به جای آور.

واژه حیّ از(ح ـ ی ـ ی) به معنای زندگی و ضد موت است، حیّ به معنای کسی است که حیاتی ثابت داشته باشد چون این واژه صفت مشبهه است و دلالت بر دوام و ثبات دارد. نام مبارک حیّ برای پروردگاری است که واجب الوجود و پاینده و ازلی و ابدی است و اوست که به همه حیات    می­بخشد و زندگی و مرگ آن­ها همه در دست قدرت اوست. نام نیکوی حیّ ۵ بار در آیات الهی تکرار شده است. این نام مبارک دوبار همراه قیّوم ذکر گردیده است.حیّ قیوم تنها وجودی است که مرگ دراو راه ندارد و قبل و بعد از هرموجود زنده­ای حیات داشته و خواهد داشت و قائم به ذات خود می­باشد.

(مداومت نمودن بر این اسم خصوصاً در عقب هر نماز هجده مرتبه باعث طول عمرو رفع مرگ مفاجات (ناگهانی) و توسعه معاش می­شود و اگر برای چشم درد نوزده مرتبه بخوانند شفا یابند.)( سیر و سلوک با نو امین ص ۳۴۸)

کوثر وجود ۲۶

حقّ

ذلِکَ بِاَنَ اللهَ هُوَ الحَق وَاَنَ ما یَدعونَ مِن دونِه  هُوَ الباطِل(حج/۶۲)

حقّ ثابت فقط خدا است و آن چه غیر او می­خوانند، باطل است.

واژه حقّ از(ح ـ ق ـ ق) یعنی ثابت و حقّ بر دو قسم است اول حقّ ذاتی که به خدای ازلی و نامحدود اطلاق می­شود و عین ذات الهی است و دوم حقّ فعلی که فعل و فیض خداوند است (الحقّ من ربّک)

هر چه در نظام عالم حقّ و ثابت است از خدا و کار اوست. کار خدا (حقّ) است، نه مطابق با حقّ و کار دیگران مطابق با حقّ است.( تسنیم جلد ۲ صفحه ۵۰۷) نام معروف و مبارک حقّ از اسمای نیکوی الهی است که آیات قرآن مجید ۲۲۷ بار با این نام زینت یافته است و آن چه ارتباط مستقیم با ذات پروردگار یعنی حقّ و حقّیقت دارد حقّ نامیده شده است. او پروردگار قادری است که پیامبران بر حقّ را با کتاب حقّ، از نزد خود و بر هدایت مردم به حقّ فرستاد.

دعوت و وعده­های اوو قیامت و حسابرسی اعمال بندگان همه حقّ است. اگر چه اکثراً حقّ را نشناختند و از آن روی گرداندند.

کوثر وجود ۲۷

حمید

إنَّ اللهَ لَغَنیٌ حَمیدٌ(ابراهیم /۸)

قطعاً خداوند بی نیاز و ستوده است.

واژه حمید از (ح ـ م ـ د) به معنای ستوده و پسندیده است. نام مبارک الحمید از اسماء حسنای الهی است. صفات نیکو و ذات پاک بی­نهایت الهی حقّاً شایسته حمد و ستایش است. او غنی بالذات و بی­نیاز است و همه مردم فقیر به او نیازمندند. پس باید او را حمد و ستایش کرد و او حمید است.

نام مبارک حمید۱۷مرتبه در آیات الهی تکرار شده است این نام مبارک بیشترهمراه نام نیکوی غنیّ و در بعضی موارد همراه نام­های مبارک مجید، عزیز و حکیم آمده  است.

کوثر وجود ۲۸

حَسیب

إنَّ اللهَ کانَ علی  کُلِّ شی ءٍ حَسیبا (نساء/ ۸۶)

قطعاً خداوند بر هر چیز حسابگر است.

 واژه حسیب از ( ح ـ س ـ ب) و به معنای حساب کننده است. نام مبارک الحسیب از اسماء نیکوی الهی است. این نام سزاوار خداوندی است که با علم بی­انتهای خود به امور پنهان و آشکار بندگان آگاه است و اعمال آنها را می­داند و به حساب آن­ها رسیدگی کامل کرده و همه را ثبت و ضبط می­کند به حـدی که وقتی انسان در قیامت نامه عمل خود را می­بیند می­گوید: (وای بر من این چه نامه­ای است که هیچ عمل کوچک و بزرگی را فرو گذار نکرده و همه را شمارش نموده است.) این نام مبارک به معنای کفایت کننده نیز آمده است.

خداوند در قدرت و یاری رساندن به بندگان کافی است و نیازی به تکمیل کننده و یا شریک و همکار در اداره امور ندارد بلکه از روی حکمت و علم خود همه چیز را به حساب دقیق اندازگیری و محاسبه می­نماید. نام نیکوی حسیب چهار بار در آیات الهی قرآن مجید آمده است.

کوثر وجود ۲۹

حفیظ

إِنَ عَلی کُلِ شیءٍ حَفیظ (هود/۵۷)

قطعاً پروردگار من بر هر چیز نگهبان است.

واژه حفیظ از (ح ـ ف ـ ظ) و مبالغه در حفظ می­باشد. حفیظ از اسماء حسنای الهی است و برای خداوندی است که با تمام قدرت محافظت و نگهداری جهان هستی را به عهده دارد او بهترین حافظ و نگهدار و مهربانترین مهربانان است. او نگهدار آسمان­ها و زمین است. با لطف و رحمت خاص خود فرشتگان نگهبان را برای محافظت انسان آفرید. او خدایی است که نگهبان قرآن و دین و شریعت خود است و مؤمنان را از شر شیطان محافظت می­کند.

کسی که نهصد و نود و هشت مرتبه بگوید (الحفیظ) از هر خوف و هراسی ایمن گردد این اسم مبارک امان است از غرق شدن و گوینده او همیشه محفوظ است و دعای او زود اجابت می­گردد.( سیرو سلوک بانو امین به نقل از مصباح کفعمی و جنات الخلود)

کوثر وجود ۳۰

حفیّ

قالَ سَلَمٌ عَلَیکَ سَاَستَغفِرُ لَکَ رَبی اِنَّهٌ  کانَ بی حَفیاً (مریم/۴۷)

(حضرت ابراهیم) گفت: سلام علیک به زودی از (درگاه) پروردگارم برای تو (آزر) طلب آمرزش خواهم نمود که او قطعاً مهربان است.

واژه حفیّ از (ح ـ ف ـ ی) به معنای نیکوکار لطیف و مهربان است و لطیف کسی است که مراقب حوائج دقیق و باریک محتاجان خود باشد تا درصدد رفع آن ها برآید.( المیزان ج ۱۴ ص ۷۸) این واژه یک مورد دیگر به معنای عالم و دانا نیز آمده است.( مفردات راغب ماده حفیّ/ اعراف ۱۸۷)

نام مبارک حـفیّ از اسمای حسنای الهی و برازنده خداوندی است که همه اسرار آشکار و پنهان بندگان خود را می­داند و با لطف و مهربانی و لطافت خاص خود آن­ها را مورد رحمت خویش قرار می­دهد. نام مبارک حفیّ تنها دو مورد در آیات الهی به کار رفته است.